Mądrość płynąca z Tatr

Józef Tischner
Chcę dziś przedstawić trochę inną książkę. Nie beletrystykę, nie reportaż. Pozycję, która wymaga chwili zatrzymania się, wyciszenia i skupienia. W zamian dając mądrość, prawdę i prostotę.

Z całego serca polecam wszystkim - młodszym, starszym, wierzącym i niewierzącym, kobietom i mężczyznom, góralom i ceprom (tak to się chyba mówi na nie-górali?) zbiór kazań księdza Józefa Tischnera. Pochodzą one z lat 1981-1997 i wszystkie były wygłoszone podczas odbywających się co roku mszy Ludzi Gór. Kazania traktują o najistotniejszych ludzkich sprawach i naznaczone są ówczesną sytuacją polityczną Polski - walką z władzą komunistyczną i próbami odnalezienia się w nowej, kapitalistycznej rzeczywistości. Dużo w nich tematyki niepodległościowej, ale dotyczą też zwykłych, codziennych spraw, takich jak pierwsza miłość, czy walka o byt. Najważniejszy punkt w rozważaniach stanowi tytułowa śleboda, do której ksiądz powraca niemal w każdym kazaniu: w języku literackim jest to "swoboda"  ale to nie to samo (...), to coś takiego co czuje gospodarz w swoim gospodarstwie. To jest coś różnego od swawoli. Swawola niszczy, swawola depcze (...). Śleboda jest mądra.

Słowa księdza Tischnera niosą prostą, zwyczajną mądrość. Specyficzny klimat (ale i swego rodzaju trudność w czytaniu) nadaje to, że wszystkie kazania zostały zapisane w góralskiej gwarze. Do tego przytaczane są teksty ludowych piosenek śpiewanych podczas mszy. Dzięki temu przenosimy się w Tatry, pod Turbacz. To nie jest książka, którą się szybko czyta i szybko zapomina. Nad każdym kazaniem warto się na chwilę zatrzymać i wyciągnąć wnioski. Ja czytałam ją ponad miesiąc, oszczędnie dawkując. I nie żałuję ani sekundy spędzonej podczas lektury.

Nie wystarczy mieć, trza wiedzieć, że to, co mos, to jest boski dar. Boski dar! Choćbyś kielo mioł, a nie cuł, ze to, co mos, to boski dar, to z tego nic, ino ciężar i frasunek.